Belgische onderzoekers of zorgverleners die graag een (Cochrane) systematische review willen schrijven, kunnen ondersteuning krijgen van Cochrane Belgium. Hieronder vind je alvast de verschillende stappen tijdens dit proces.

Stap 1: Voor je start

Voor je start raden we aan om onze opleiding ‘Systematische review’ te volgen. Daarnaast is het een goed idee om een kijkje te nemen in het Cochrane Handboek of op de online trainingsmaterialen. Deze voorbereiding vergt enige tijd, die je echter wint in vergelijking met opstarten zonder voorkennis. Vooraleer je de beslissing neemt om over een welbepaald onderwerp een Cochrane review te schrijven, is het onontbeerlijk om eerst in de Cochrane Library na te kijken of dat onderwerp niet reeds door andere onderzoekers werd of wordt uitgewerkt. Als dat niet het geval is, dan kan je de titel registreren bij de juiste Cochrane Review Groep.

Stap 2: Titelregistratie

Formuleer je titel. Geef daarin duidelijk de vraagstelling aan die je wil beantwoorden. Vaak bevat de titel een beschrijving van de patiëntenpopulatie of aandoening, de behandelingen die worden vergeleken en de uitkomst waarin je geïnteresseerd bent. Je dient deze titel in bij de reviewgroep uit het desbetreffende vakgebied. Reviewgroepen werken samen in netwerken (Review Group Networks). Hier vind je, per netwerk, ook een link naar hun reviewgroepen. Bekijk op de website van de reviewgroep de procedure om een titel te registeren. Die kan licht verschillen van reviewgroep tot reviewgroep.

In dit stadium moet je ook je reviewteam samenstellen. Elke stap in een Cochrane review moet door twee reviewers onafhankelijk van elkaar uitgevoerd worden, om fouten zoveel mogelijk te vermijden. Hou er rekening mee dat een reviewteam expertise moet hebben in het onderzoeksgebied, maar ook (toegang tot) methodologische expertise, inclusief statistische expertise. Vaak vereist een reviewgroep dat een auteur met ervaring in het schrijven van een Cochrane review schrijven deel uitmaakt van het reviewteam.

Contacteer Cochrane Belgium als je problemen ondervindt bij het samenstellen van je reviewteam.

De coördinator van de reviewgroep bekijkt je aanvraag in functie van de beschikbaarheid van het onderwerp, de relevantie voor het interesseveld van de reviewgroep en de prioriteit van het onderwerp. Als er al mensen zich geëngageerd hebben voor jouw onderwerp, wordt er naar een compromis gezocht. Daarbij worden vaak beide onderzoeksgroepen samengebracht. Anders krijg je meestal een positief antwoord en kan je beginnen schrijven aan het protocol. Als het onderwerp van jouw titel onvoldoende aansluit bij het interesseveld van de reviewgroep, dan word je doorverwezen naar een andere reviewgroep.

Stap 3: Het protocol schrijven

Dit is een erg belangrijke stap, omdat een afgewerkt protocol wordt gepubliceerd in de Cochrane Library. Elke afwijking van het protocol moet achteraf ook als dusdanig in de finale review beargumenteerd worden. Het is dus uitermate belangrijk dat de uitwerking van het protocol weldoordacht en na ruim overleg met het reviewteam gebeurt. In het protocol moet je volgende elementen weergeven:

• een korte beschrijving van de achtergrond van het probleem (background);
• de doelstellingen van de review (objectives);
• in- en exclusiecriteria voor studies die je zal hanteren;
• de geplande zoekstrategie (databanken + zoektermen);
• de methode van analyse van gegevens (subgroepanalyses, statistisch model, …).

Het format dat je moet volgen is opgenomen in het softwarepakket RevMan, dat je gratis van het internet kan downloaden, en in RevMan Web. Ook het Cochrane handboek geeft uitgebreide informatie over het schrijven van je protocol. Elke reviewgroep hanteert haar eigen regels om het protocol te schrijven. We raden je dan ook aan om hun website te consulteren.

Eens je protocol klaar is, dien je het in bij de reviewgroep. Daar wordt het onderworpen aan een ‘peer review’. Na eventuele aanpassingen wordt het aanvaard en gepubliceerd in de Cochrane Library.

Stap 4: Schrijven van de review

Wanneer je protocol aanvaard en gepubliceerd is in de Cochrane Library, kan je de review uitvoeren zoals beschreven in dat protocol. Je volgt daarbij ook de standaardregels opgesteld door Cochrane, zoals beschreven in het Cochrane handboek. Er bestaan duidelijke en gedetailleerde richtlijnen over hoe je Cochrane reviews maakt en rapporteert: de MECIR-standaarden. Het ondersteunende sofwarepakket RevMan (Web) geeft de structuur aan die je moet volgen. Ook de voltooide review ondergaat een of meerdere ‘peer-review-rondes’ vooraleer de definitieve versie wordt aanvaard en gepubliceerd in de Cochrane Library.

Stap 5: Up-to-date houden van de review

Als je je engageert om een Cochrane systematische review te maken, impliceert dat ook dat je bereid bent om die review regelmatig te updaten. Het tijdstip van updaten wordt gebaseerd op de beschikbaarheid van nieuwe data of methoden die een belangrijke invloed hebben op de resultaten van de review.

Opmerkingen:

Als je bij een van de te ondernemen stappen op problemen stuit, aarzel dan niet om contact op te nemen met Cochrane Belgium.