Wat is het verschil tussen een systematische en een traditionele review?"

Reviews bieden een overzicht van de literatuur. In systematische reviews is het hele proces van vraagstelling tot conclusie transparant. Daarnaast wordt ook de kwaliteit van individuele studies beoordeeld. Dit laat de lezer toe om zelfstandig te beslissen hoeveel vertrouwen hij heeft in de gemaakte conclusies. In traditionele reviews zijn de gebruikte methoden doorgaans niet transparant. Het is bijvoorbeeld niet duidelijk of alle relevante studies werden opgenomen in de review en hoe de conclusies gemaakt werden. Leer meer over systematische reviews in deze YouTube video.

Wat zijn Cochrane Systematische Reviews?

Cochrane reviews zijn literatuuroverzichten over een specifieke onderzoeksvraag, die betrouwbaar zijn. Dat is zo omdat ze gemaakt zijn volgens de hoogst beschikbare standaarden in het veld van systematische reviews. Cochrane is een non-profit organisatie die drijft op het enthousiasme van vrijwilligers over de hele wereld. Hun doel is ervoor zorgen van patiënten, zorgverleners en beleidsmakers, zodat zij hun besluitvorming kunnen baseren op goede informatie. Dit is informatie die gebaseerd is op wetenschappelijke studies (en systematische reviews) eerder dan de persoonlijke overtuigingen van de dokter, de media of eender wie. Vind meer info over Cochrane reviews hier.

Wat is het verschil tussen een systematische review en een meta-analyse?

Deze termen worden soms als synoniemen gebruikt, maar dit is niet correct. Een systematische reviews wijst op de methode van een literatuuroverzicht, dus op het systematisch zoeken en selecteren van studies, de kwaliteitsbeoordeling van individuele studies en een transparante weergave van de resultaten. Een meta-analyse is een statistische methode om de resultaten van individuele studies te combineren. Het geeft een soort gemiddelde waarde over meerdere studies heen. Het is mogelijk om een systematische review met een meta-analyse te doen. Een meta-analyse doen zonder een systematische review heeft doorgaans niet veel zin.

Hoe weet ik of een systematische review van goede kwaliteit is?

Er bestaat een checklist met 16 items die de kwaliteit van een systematische review omvatten, de AMSTAR 2 (A Measurement Tool to Assess systematic Reviews 2). De verschillende items beoordelen hoe een systematische review werd uitgevoerd, bijvoorbeeld of de onderzoekers vooraf een protocol opstelden, hoe breed hun zoektocht naar relevante literatuur was, of de screening van studies door twee reviewers onafhankelijk van mekaar gebeurde etc. Een systematische review is van goede kwaliteit wanneer aan alle items voldaan werd. De AMSTAR tool kan ook gebruikt worden als hulp-middel bij het uitvoeren van een systematische review.

Is het een goed idee om een systematische review te doen als deel van een doctoraatsthesis?

Zeker en vast!
Meer en meer financiers vereisen dat onderzoeksvoorstellen ook een systematische review bevatten. En hier is een goede reden voor. Systematische reviews geven een overzicht van wat er al geweten is, waar de gaten in de kennis zitten en wat de mogelijke valkuilen zijn in eerdere studies. Daarom zijn systematische review een ideale start voor elk doctoraat.

Waarom moet ik vooraf een protocol schrijven voor mijn systematische review?

Het protocol beschrijft de plannen voor je systematische review. Het is belangrijk dat deze vooraf beschreven worden, zodat je geen veranderingen maakt op basis van de resultaten van studie die opgenomen worden in de review. Dit kan de kwaliteit van je review beïnvloeden, omdat het je in een bepaalde richting duwt. Een goede review houdt een open vizier.

Wat is grijze literatuur?

Grijze literatuur is een term die alle materiaal dat niet in boeken of vakbladen is gepubliceerd omvat. Voorbeelden hiervan zijn doctoraatsthesissen, abstracts van congressen, werkinstrumenten en technische rapporten. Omdat dit soort materialen niet op de conventionele manier gepubliceerd worden, worden ze niet geïndexeerd in grote databases zoals Medline. Daarom is het vinden van grijze literatuur doorgaans moeilijker dan het vinden van gepubliceerde studies.

Welke domeinen zijn geschikt om een systematische review te maken?"

Elk domein is geschikt om een systematische review te maken. Systematische reviews zijn middelen om een vraag te beantwoorden, ongeacht het domein of veld. Voor sommige domeinen is er echte meer expertise beschikbaar over welke de beste methoden zijn om de review uit te voeren. Dat maakt het makkelijker om de review te doen.

Hoe bepaal ik het bereik van mijn review?

Het bereik van je review kan nauw, breed of iets tussenin zijn. Een voorbeeld van een brede review is “Lichaamsbeweging voor patiënten met hartproblemen”. Deze review kan elk soort lichaamsbeweging en patiënten met verschillende types van hartproblemen bevatten. Bij gevolg zullen de conclusies van deze review erg algemeen zijn.

Nauwe reviews focussen zich op specifieke interventies of populaties, bijvoorbeeld: “Dynamische beenoefeningen in oudere vrouwen die een hartaanval gehad hebben”. Dit soort reviews kan mogelijk erg weinig, of geen studies bevatten. De conclusies van dergelijk review zal erg gedetailleerd zijn; ze zijn enkel van toepassing op een specifieke oefening voor een specifieke patiëntengroep. Meestal zal de klinische relevantie van een onderzoeksvraag het bereik van de review bepalen.

Zijn lege reviews nuttig??

Lege reviews zijn systematische reviews die geen studies opgenomen hebben. Ze kunnen hun nut hebben om te illustreren dat er geen studies (van goede kwaliteit) beschikbaar zijn om een bepaalde onderzoeksvraag te beantwoorden. Dit kan het uitvoeren van nieuwe studies vergemakkelijken. Anderzijds zijn dit soort studies minder nuttig wanneer de review leeg is omwille van erg strikte selectiecriteria (die niet overeenstemmen met de klinische praktijk).

Wat is een forest plot?

Een forest plot is een illustratie van een meta-analyse. Het toont de resultaten van zowel elke individuele studie als het gecombineerde resultaat van de meta-analyse. De inschatting en betrouwbaarheidsinterval worden weergegeven voor elke individuele studie. Het gecombineerde resultaat wordt onderaan weergegeven, in de vorm van een diamant. De naam ‘forest plot’ is gebaseerd op het bos van lijnen dat in de figuur weergegeven wordt.

Hier vind je meer informatie over de oorsprong van forest plots. 

Wat is de PRISMA checklist?

PRISMA is een afkorting voor ‘Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses. De PRISMA checklist bevat 27 items die richting geven over hoe het item te rapporteren. PRISMA helpt auteurs van systematische reviews en meta-analyses om hun werk transparant weer te geven. Meer en meer vakbladen vragen auteurs om zich te houden aan deze checklist bij het indienen van een systematische review. Het PRISMA statement verscheen in meerdere vakbladen, bijvoorbeeld: http://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.1000100
Momenteel ondergaat het PRISMA statement een update. Een preprint van PRISMA 2020 is hier beschikbaar.

Wat is een (PRISMA) flowchart?

Een (PRISMA) flowchart is een diagram dat helpt om de resultaten van een zoektocht naar relevante publicaties op een transparante manier weer te geven. Het geeft aan hoeveel documenten er initieel gevonden werden, hoeveel er uiteindelijk werden opgenomen en alle stadia tussenin. Zo’n flowchart wordt aanbevolen bij de rapportering van een systematische review. Zie ook het PRISMA statement (Nr 23).

Wat is evidence mapping?

Evidence Mapping is een van de nieuwste types van systematic reviews. Deze reviews proberen ga-ten in onze kennis of nieuwe onderzoeksonderwerpen te identificeren. Typisch aan Evidence Map-ping is een systematische zoektocht van een breed veld. De resultaten worden doorgaans op een gebruiksvriendelijke manier gepresenteerd, met of zonder de visuele hulp van een figuur, grafiek of database. De methodologie van deze reviews staat nog in zijn kinderschoenen.

Wat zijn levende systematische reviews?

Levende systematische reviews zijn een nieuw soort systematische reviews die geüpdatet worden zodra nieuwe studies verschijnen. Het doel is om de systematische reviews actueel te houden, namelijk door de tijd tussen de publicatie van de studies en de opname ervan in systematische reviews te verkorten. Vanzelfsprekend worden nog steeds de beste methoden gebruikt voor het uitvoeren van de review.

Levende systematische reviews zijn vooral relevant voor onderwerpen waar:

• er beduidende onzekerheid over het bewijsmateriaal bestaat;
• binnenkort nieuwe studies over verschijnen, omdat bijv. protocollen van studies al gepubliceerd zijn in trial registers;
• de onderzoeksvraag van belang is voor beleid of praktijk.

Hier is een Cochrane webinar beschikbaar.

Moeten we echt in parallel werken om een goede systematische review te maken, en in welke stappen van de review is dit het belangrijkst? 

Het voorbereiden en uitvoeren van een systematische review vraagt veel beslissingen. Het in parallel en apart laten schrijven van delen van een review door twee personen, vermindert de kans op fouten. Het verkleint ook de mogelijkheid dat overtuigingen van één reviewer de beslissingen beïnvloeden, wat bias kan veroorzaken. Voor Cochrane reviews is werken in parallel verplicht bij beslissingen over de inclusie van de studies, bij het verzamelen van uitkomstdata en bij het beoordelen van bias. Verder is het is zeer wenselijk bij het verzamelen van informatie over studiekarakteristieken (MECIR standaarden: C39, C45, C46, C53). 

Wat zijn de MECIR-standaarden?

MECIR staat voor Methodological Expectations of Cochrane Intervention Reviews. Dit zijn methodologische standaarden voor Cochrane protocollen, reviews en updates, die beschrijven hoe je zo’n review moet uitvoeren en beschrijven. Deze standaarden hebben betrekking op systematische reviews van interventies.
De standaarden geven auteurs van Cochrane systematische reviews duidelijke en transparante richtlijnen over alle stappen van het proces. Ze zijn ook nuttig voor auteurs van niet-Cochrane reviews, omdat ze beschrijven hoe je een review van hoge kwaliteit kunt maken.

Nieuwe onderwerpen in het Cochrane Handboek: billijkheid (equity)

Gezondheidsongelijkheid zijn verschillen in gezondheid binnen of tussen bepaalde groepen mensen. Deze verschillen hebben een groter effect op benadeelde mensen. Gezondheidsongelijkheid is vermijdbaar en oneerlijk. Een voorbeeld is het sociaaleconomische verschil in het voorkomen van astma bij kinderen als gevolg van ongelijke verdeling van luchtverontreinigende stoffen. Het vergroten van de billijkheid (“equity") wat betreft gezondheid is een belangrijke beleidsdoelstelling. 
Reviewers nemen steeds vaker billijkheid wat betreft gezondheid mee in hun review. Reviewers kunnen bijvoorbeeld billijkheid overwegen bij het formuleren van hun onderzoeksvraag, of de mogelijke implicaties nagaan voor hun ‘Summary of Findings’ tabel. De methode groep ‘Equity’ geeft nuttige informatie over hoe billijkheid op te nemen in een systematische review. Je kan het hoofdstuk hierover in het nieuwste Cochrane Handbook lezen. Is billijkheid iets om te overwegen voor uw review?